Athbhreithniú ón bPríomhfheidhmeannach
"Is é an cur isteach sin ar thrádáil a chonacthas i 2020 an dara huair laistigh de thrí bliana déag a bhuail an geilleagar domhanda, an ceann roimhe sin de bharr an chliste eacnamaíoch i 2008. Mar sin féin, fiú leis an laghdú 3.3% i 2020, tá méideanna lastais fós 19.2% chun tosaigh ar fhigiúirí 2007."
Eamonn O’Reilly, Príomhfheidhmeannach
Trádáil i 2020
Tar éis cúig bliana d’fhás leanúnach go dtí 2019, tháinig laghdú 3.3% ar mhéideanna i 2020 in aghaidh na bliana de dheasca phaindéim Covid-19 den chuid is mó, ach freisin mar gheall ar rialuithe teorann ar thrádáil leis an Ríocht Aontaithe a bheith tugtha isteach.
Is é an cur isteach sin ar thrádáil a chonacthas i 2020 an dara huair laistigh de thrí bliana déag a bhuail an geilleagar domhanda, an ceann roimhe sin de bharr an chliste eacnamaíoch i 2008. Mar sin féin, fiú leis an laghdú 3.3% i 2020, tá méideanna lastais fós 19.2% chun tosaigh ar fhigiúirí 2007.
Le himeacht gach bliana, tagann méadú ar an sciar den trádáil a chaitear ar na modhanna aonadaithe (Ró-Ró agus Ló-Ló le chéile) agus i 2020, b’ionann na modhanna aonadaithe agus 84.1% den tréchur iomlán de 36.9m olltonna. In 2007, b’ionann agus 78.5% an céatadán coibhéiseach.
Le linn 2020, tháinig laghdú 0.5% ar líon foriomlán na méideanna aonadaithe le hardú 0.2% ar Ró-Ró agus titim ar Ló-Ló de 2.0%.
Tháinig laghdú ceathrú ar allmhairí Feithiclí Trádála.
I gcomparáid leis na modhanna aonadaithe, tháinig laghdú suntasach 9.8% ar bhulcearraí neamhaonadaithe faoi thionchar laghdú 17.0% in allmhairí Bulc Leachtacha, arb iad táirgí peitriliam a bhí freagrach astu go léir, nach mór.
Bíonn éagsúlacht mhór ó bhliain go bliain sa mhodh Bulc Sholaid, arb éard atá ann go príomha beatha ainmhithe agus gránaigh a allmhairiú, agus tiúcháin mianach a onnmhairiú, bunaithe ar thosca ar nós na haimsire agus na margaí idirnáisiúnta tráchtearraí. I 2020, bhí na méideanna 7.6% chun tosaigh ar na blianta roimhe sin. I gcás onnmhairí ó Boliden Tara Mines, bhí an bonneagar nua lódála méine a tógadh mar chuid den Tionscadal ABR i bhfeidhm go hiomlán le linn 2020.
Bhí tionchar an-mhór ag srianta taistil a tugadh isteach mar gheall ar Covid-19 ar thionscal na turasóireachta agus bhí tionchar mór diúltach ar líon na bpaisinéirí i rith na bliana.
I gcás líon na bpaisinéirí ar bháid fharantóireachta – go dtí an Ríocht Aontaithe den chuid is mó ach ar an tseirbhís chun na Fraince freisin a bhfuil borradh fúithi anois – tháinig laghdú 57.3% ar líon na bpaisinéirí agus tháinig laghdú 61.6% ar líon na bhfeithiclí turasóireachta. Ba thiománaithe HGV formhór an 833,000 paisinéir a thaistil ar bháid fharantóireachta trí Phort Bhaile Átha Cliath le linn 2020.
Bhí an tionchar ar an earnáil chúrsála níos drámata fós agus níor tháinig ach long bheag chúrsála amháin go Port Bhaile Átha Cliath le linn na bliana.
Olltonaí d’allmhairí/onnmhairí 2020
Olltonaí i milliúin
36.9m
Allmhairí: 21.7
Onnmhairí: 15.2
Móid olltonaí 2020
Olltonaí i milliúin
36.9m
Ró-Ró: 23.9
Ló-Ló: 7.1
Bulcleacht: 3.9
Bulcsholad: 2.0
Briseadh Builc: .03
Allmhairí/Onnmhairí
‘000 olltona |
2020 |
2019 |
% athraithe |
|---|---|---|---|
Allmhairí | 21,714 | 22,858 | -5.0% |
Onnmhairí | 15,150 | 15,280 | -0.8% |
Iomlán | 36,864 | 38,138 | -3.3% |
Méideanna aonadaithe
2020 |
2019 |
% athraithe | |
|---|---|---|---|
Aonaid Ró-Ró | 1,060,979 | 1,059,103 | 0.2% |
Aonaid Ló-Ló | 423,715 | 432,510 | -2.0% |
Iomlán na n-aonad | 1,484,894 | 1,491,613 | -0.5% |
Aonaid choibhéise fiche troigh Ló-Ló | 758,013 | 774,000 | -2.1% |
Feithiclí trádála | 74,373 | 98,897 | -24.8% |
Neamhaonadaithe
2020 |
2019 |
% athraithe | |
|---|---|---|---|
Tonaí Bulc Leachta | 3,871 | 4,662 | -17.0% |
Tonaí Bulc Sholad | 1,957 | 1,820 | 7.6% |
Briseadh Builc | 33 | 17 | 94.1% |
Iomlán na n-aonad neamhaonadaithe | 5,861 | 6,499 | -9.8% |
Líon na bpaisinéirí ar bháid fharantóireachta
2020 |
2019 |
% athraithe | |
|---|---|---|---|
Paisinéirí farantóireachta | 832,816 | 1,949,229 | -57.3% |
Feithiclí turasóireachta | 214,700 | 559,506 | -61.6% |
Turasóireacht Chúrsála
2020 |
2019 |
% athraithe | |
|---|---|---|---|
Cuairteanna long chúrsála ar phort | 1 | 158 | -99.4% |
Paisinéirí agus criú | 956 | 323,234 | -99.7% |
Olltonnáiste | 37,049 | 8,792,405 | -99.6% |
Olltonnáiste meánach in aghaidh na loinge | 37,049 | 55,648 | -33.4% |
Feidhmíocht Airgeadais i 2020
Tháinig laghdú €6.1m (6.6%) ar an láimhdeachas don bhliain ó €92.7m i 2019 go dtí €86.6m i 2020. Ba é an laghdú sin ba chúis le titim 7.8% ar líon na soithí a tháinig isteach agus lastas níos ísle mar thoradh ar an titim 3.3% i dtréchur.
Laghdaigh costais oibriúcháin don bhliain faoi €5.4m (11.1%) ó €43.1m in 2020 go dtí €48.5m an bhliain roimhe sin:
- Bhí costais dímheasa (glan ar amúchadh deontais) €0.8 m níos airde in 2020 ag €10.5m. Léiríonn sé seo an bonn sócmhainní seasta níos airde a eascraíonn as clár infheistíochta caipitil mhóir an Chomhlachta.
- Tháinig méadú arb ionann le €0.1m ar chostais phinsin (€2.1m)
- Bhí costais atheagrúcháin ag €1.1m sin €1.8m níos ísle i 2020 i gcomparáid le 2019.
- Bhí costais oibriúcháin laethúil €4.5m níos ísle ag €29.4m i gcomparáid le €33.9m in 2019. Ba iad na príomhthiomántóirí le haghaidh laghdú ná rátaí (mar thoradh ar pháirt-tarscaoileadh Chomhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath mar fhreagra ar phaindéim Covid-19) agus táillí gairmiúla níos ísle i ndiaidh caiteachais i rith 2019 ar chostais phleanála agus deartha a bhain le Tionscadal MP2 agus an Máistirphlean Odlums.
Baineann €0.7m d’ioncam oibriúcháin eile i 2020 le méadú ar luacháil réadmhaoin infheistíochta an chomhlachta, “P5”, atá lonnaithe i bPáirc Gnó Rinn an Oirthir.
Ag glacadh leis an méid thuas le chéile, bhí brabús oibriúcháin suntasach ag an gComhlacht i 2020 de €44.2m, agus ní raibh sé sin ach 0.2 % níos ísle ná mar a bhí i 2019.
B’ionann an muirear cánachais don bhliain agus €5.4m, i gcomparáid le €6.0m i 2019.
Ba é an brabús don Bhliain Airgeadais 2020 ná €34.2m, i gcomparáid le €38.6m i 2019, arbh ionann é agus laghdú €4.4m (11.4%).
I bhfianaise fhócas an Chomhlachta ar chlár caipitil mór fiachas-mhaoinithe a sheachadadh, tá sé tábhachtach leibhéal na mbrabús airgid arna thomhas ag EBITDA (an tuilleamh roimh ús, roimh cháin, roimh dhímheas agus roimh amúchadh) a choinneáil. I rith 2020, b’ionann EBITDA agus €53.9m, beagnach, díreach mar a bhí i 2019.
Ba é an Toradh ar Chaipiteal a Úsáidtear (ROCE) don bhliain 2020 ná 7.4%, i gcomparáid le 8.2% i 2019, rud a léirigh an infheistíocht shuntasach a rinneadh i sócmhainní seasta i gcaitheamh na bliana. B’ionann agus €613.1m ar an iomlán sócmhainní seasta an Chomhlachta ag deireadh 2020 i gcomparáid le €564.5m ag deireadh 2019. Tháinig an ghluaiseacht i mbliana as breisithe €59.1m a ndéanann dímheas €11.1m cúiteamh orthu.
Is é seo thíos achoimre ar an nglanriocht fiachais amhail ag deireadh na bliana.
Mhéadaigh an láimhdeachas don bhliain le €94.8 go €293.4m. Rinneadh €100.0m eile a tharraingt anuas faoin tsaoráid fiachais láithrithe phríobháidigh €300.0m le Allianz (agus tugtar cistí iomlána arna dtarraingt faoin tsaoráid seo go €200.0m). B’ionann aisíocaíochtaí iasachtaí BEI i rith na bliana agus €5.2m. Tháinig méadú €82.8m ar iarmhéideanna airgid agus mar thoradh air sin tháinig méadú €12.0m ar ghlansuíomh fiachais an Chomhlachta a sheas ag €133.3m ag deireadh na bliana.
Feidhmíocht Airgeadais 2020
€’000 |
2020 |
2019 |
% athraithe |
|---|---|---|---|
Láimhdeachas | 86,596 | 92,723 | -6.6% |
Brabús Oibriúcháin | 44,150 | 44,229 | -0.2% |
PBT | 39,689 | 44,619 | -11.1% |
PAT | 34,251 | 38,645 | --11.4% |
TRÚCDA
€’000 |
2020 |
2019 |
|---|---|---|
Brabús Oibriúcháin | 44,150 | 44,229 |
Dímheas | 11,085 | 10,318 |
Amúchadh | (564) | (582) |
Ioncam eile | (665) | - |
Míreanna neamhghnácha – brabús ar dhiúscairt sócmhainní | (40) | (5) |
TRÚCDA | 53,966 | 53,960 |
Glanfhiachas
€m |
2020 |
2019 |
|---|---|---|
Iasachtaí | 293.4 | 198.6 |
Airgead tirim | 160.1 | 77.3 |
Glanfhiachas | 133.3 | 121.3 |
Ró-
Ró
An Dealramh atá ar Ghnóthaí le haghaidh 2021
Cé go bhfuil go leor dúshlán feicthe againn le blianta beaga anuas, is dúshláin gan fasach iad na dúshláin atá tagtha chun cinn mar thoradh ar Brexit le linn na bliana atá romhainn. Cruthaíonn siad dothuarthacht ollmhór agus tá an cumas acu athrú bunúsach a dhéanamh do na dúshláin straitéiseacha atá os comhair na Cuideachta.
Tháinig borradh mór i 2019 agus arís i 2020 faoi mhéideanna don ráithe roimh an 31 Márta 2019, an dáta a céadbheartaíodh le haghaidh Brexit agus, ina dhiaidh sin, an dáta Brexit a bhí ann ar deireadh, amhail an 31 Nollaig 2020.
Le linn 2021, tá laghdú suntasach tagtha ar bhuntáistí geografacha Chalafort Bhaile Átha Cliath idir na córais rialaithe teorann a bhíonn ag seoltóirí earraí chuig agus ón Ríocht Aontaithe a úsáideann Calafort Bhaile Átha Cliath, agus iad siúd a bhaineann úsáid as calafoirt i dTuaisceart Éireann. Ina theannta sin, is míbhuntáiste do Phort Bhaile Átha Cliath é, ar an gcaoi chéanna, go bhfuil an Riocht Aontaithe ag cur rialuithe teorann allmhairithe ar earraí a onnmhairítear le linn 2021 ar sheirbhísí Ró-Ró ó Phort Bhaile Átha Cliath agus mealltacht laghdaithe dhroichead na talún.
Is é an toradh glan a bheidh ar Brexit ná an fás a laghdú, nó a lánleibhéal lastais a laghdú fiú, ar na bealaí ó Phort Bhaile Átha Cliath go calafoirt Holyhead, Learpholl agus Heysham. Mar sin féin, tá an iarmhairtí Brexit dinimiciúil agus dothuartha agus ní féidir méid an tionchair dhiúltaigh a bheidh ar an méid sin a thuar ag an bpointe seo. Tógfaidh sé an chuid is mó de 2021 chun na treochtaí sin agus a n-iarmhairtí fadtéarmacha a thuiscint.
Ag fritháireamh na héifeachta diúltaigh seo, tá méadú suntasach tagtha ar an bhfás ar aon trian dár méideanna aontaithe (Ró-Ró agus Ló-Ló le chéile) ar sheirbhísí díreacha chuig Ilchríoch na hEorpa agus táthar ag súil go leanfaidh an treocht sin ar aghaidh le linn 2021.
Léireoidh na treochtaí éagsúla i méideanna na Ríochta Aontaithe agus i méideanna Ilchríochacha na hEorpa iad féin mar chion níos airde d’aonaid neamhthionlactha trí chomparáid a dhéanamh le haonaid thionlactha. De bharr na éifeachta sin, agus gur cailleadh 14.6 heicteár de thailte calafoirt ganna do sheirbhísí Stáit le haghaidh saoráidí rialaithe teorann, tiocfaidh laghdú ar thoilleadh iomlán an Chalafoirt agus tá an dáta a mbainfidh Port Bhaile Átha Cliath a thoilleadh iomlán amach níos gaire dá bharr.
In ainneoin na dothuarthachta a bhaineann le Brexit, agus mar gheall ar an easpa toillte suntasaigh bhreise i bPort Bhaile Átha Cliath agus i gcalafoirt eile na hÉireann, ní mór dúinn leanúint ar aghaidh ag infheistiú i mbonneagar breise bunaithe ar thoiliú pleanála atá ann cheana féin agus ag an am céanna pleananna a thabhairt chun cinn le haghaidh forbairtí fós níos mó faoi Mháistirphlean 2040.
Le linn 2021, tosóimid ar chomhairliúchán réamhiarratais leis an mBord Pleanála d’fhonn iarratas a dhéanamh ar dheonú cead pleanála cúig bliana déag don Tionscadal 3FM i 2023. Faoi réir gach toiliú riachtanach a fháil faoi 2025, d’fhágfadh sé sin go bhféadfaí gach ceann de na hoibreacha forbartha bonneagair i bPort Bhaile Átha Cliath a chur i gcrích faoi 2040 mar atá leagtha amach i Máistirphlean 2040. Leanfaimid ar aghaidh freisin le tionscadail forbartha i bPort Intíre Bhaile Átha Cliath i rith na bliana.
Níos luaithe ná sin, i rith 2021, tosóimid ar obair dheartha agus soláthair ar an gcéad chéim de na hoibreacha a cheadaítear leis an deontas pleanála Tionscadal MP2 a fuarthas ón mBord Pleanála i mí Iúil 2020.
Chomh maith leis an gcuspóir a leagann síos maidir leis an toilleadh a chur ar fáil do mhéideanna réamh-mheasta go dtí 2040, leagann Máistirphlean 2040 cuspóir níos lú ach chomh tábhachtach céanna síos, is é sin, Port Bhaile Átha Cliath a athimeascadh le Cathair Bhaile Átha Cliath. Le linn 2021, cuirfimid an obair thógála ar Limistéar Oidhreachta Theach Caidéil ar Bhóthar Alexandra i gcrích, tosóimid ag obair ar bhealach glas 3.2km inbhear na Tulchann agus tabharfaimid Tionscadal 1.9km na Life-na Tulchann tríd an bpróiseas pleanála. Bhí cur chuige déach maidir le hinfheistíocht a dhéanamh i dtoilleadh láimhseála lastais agus i mbonneagar chun tacú le fóillíocht, oidhreacht agus cultúr i bPort Bhaile Átha Cliath ríthábhachtach chun rath an Phoirt a aisiompú le deich mbliana anuas.
Tá infheistíocht chaipitil €83.7m beartaithe i rith 2021 agus réamh-mheastar infheistíocht €398.0 m thar na cúig bliana amach anseo go dtí 2025. Laghdóidh aon laghdú ar ár bhfás méid réamh-mheasta EBITDA agus beidh tionchar aige ar an leibhéal caiteachais chaipitil is féidir a bheith ann laistigh de shrianta ár gcúnaint fhiachais le hiasachtóirí. Mar sin féin, tá infheistíochtaí soláimhsithe mar bhonn ag Máistirphlean 2040 agus ag ár gclár caipitil - rud a thugann cead dúinn gan dul thar fóir le caitheamh caipitil a ghealladh agus chomh maith leis sin a bheith in ann infheistíocht amach anseo a chur siar más gá. I rith 2021, coinneofar an caiteachas caipitiúil atá beartaithe faoi athbhreithniú leanúnach ó thaobh riosca airgeadais de. Tá a fhios againn gur féidir linn é sin a dhéanamh de bharr ár dtaithí agus de bharr ár ngníomhartha mar fhreagra ar phaindéim Covid-19 le linn na bliana seo caite.
Tá sé ríthábhachtach bonneagar breise calafoirt a thógáil más rud é go bhfuil an toilleadh riachtanach tréchuir le soláthar faoi 2040. Mar sin féin, ní leor é ann féin, agus ní mór dúinn a áirithiú go mbainfidh oibreoirí úsáid as tailte agus bonneagar an chalafoirt chomh héifeachtúil agus is féidir. Tá tréchur lastais Chalafort Bhaile Átha Cliath in aghaidh an heicteáir an-ard cheana féin, de réir caighdeáin Eorpacha. Mar sin féin, ní mór dó a bheith dúbailte faoi 2040 agus beidh sé riachtanach gach gné d’oibríochtaí i bPort Bhaile Átha Cliath a dhigitiú. Chun na críche sin, cruthóimid foireann inmheánach laistigh den Chuideachta le linn 2021 chun na córais phobail calafoirt is gá chun an cuspóir sin a bhaint amach a phleanáil, a fháil agus a chur i bhfeidhm.
Ní féidir forbairt Phort Bhaile Átha Cliath faoi Mháistirphlean 2040 a bhaint amach ach amháin má tá polasaithe pleanála agus iompair ag tacú leo. Le linn 2021, rachaidh Comhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath ar aghaidh le hullmhú Phlean Forbartha Chathair Bhaile Átha Cliath 2022-2028 agus oibreoidh an tÚdarás Náisiúnta Iompair chun an Straitéis Iompair do Mhórcheantar Bhaile Átha Cliath a nuashonrú chun an tréimhse 2022-2042 a chlúdach. Ina theannta sin, is dócha go ndéanfar athbhreithniú ar Bheartas Náisiúnta na gCalafort i rith na bliana. Má tá Port Bhaile Átha Cliath chun an rannchuidiú riachtanach a dhéanamh do chumas náisiúnta calafoirt mar chuid mhór de chóras calafoirt na hÉireann, beidh sé riachtanach go mbeidh na gnéithe tábhachtacha beartais, pleanála agus straitéiseacha sin go léir ag teacht le chéile agus ag tacú lena chéile agus ag éascú dúinn ár dtionscadail bheartaithe go léir faoi Mháistirphlean 2040 a sheachadadh.
Ar deireadh, d’ainneoin na feidhmíochta láidre airgeadais i 2020 – le EBITDA gan athrú ag €53.9m – tá riachtanas mór infheistíochta caipitil againn tráth a bhfuil go leor dár gcustaiméirí faoi bhrú mar gheall ar Brexit agus Covid-19. Ní dhearnamar na méaduithe beartaithe ar phraghsanna ar earraí aonadaithe a chur i bhfeidhm i rith 2020, agus ar an gcaoi chéanna coinneoimid ag a leibhéal reatha leibhéil phraghsála na modhanna sin le linn 2021.
Ina fhianaise sin, beidh sé tábhachtach dúinn le linn 2021 go leanfaimid orainn ag rialú agus, nuair is féidir, ár gcostais oibriúcháin a laghdú mar a rinneamar i 2020 agus roimhe sin i 2019.
Eamonn O’Reilly, Chief Executive
26th March 2021